Soru:
Aday polis memuru olarak görev yaparken, hakkımda sahtecilik fiilinden idari soruşturma devam ediyor olması gerekçesiyle memuriyetten ilişiğim kesildi. Adli olarak takipsizlik kararı verilmesine rağmen asli memurluğa atanmam uygun görülmeyerek 657 sayılı kanunun 56.maddesi gereği memuriyetten ilişiğim kesilmiştir. İdari soruşturma sonuçlanmadan 56.madde kapsamında ilişik kesilmesi doğru mudur?
Cevabımız:
Değerli takipçimiz, hakkınızda Sahtecilik fiilinden idari soruşturmanın devam ediyor olması gerekçesiyle 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 56.maddesi uyarınca Memuriyetten ilişiğinizin kesilmesine dair işlem hukuka aykırı olup, ilgili işlemin İdare Mahkemesince İptaline karar verilmesi ve tekrar mesleğe dönmeniz gerekmektedir. Bu görüşümüzü izah edelim.
Memuriyetten ilişiğinizin kesilmesine ilişkin dosyanızı incelediğimizde; aday polis memuru olarak görev yapmaktayken sahtecilik fiilinden hakkınızda adli ve idari soruşturma yürütüldüğü, adli soruşturmanın “Kamu Adına Kovuşturmaya Yer Olmadığına” dair Savcılık kararıyla kapandığı, sahtecilik fiilinden yürütülen idari soruşturmanın ise polislik mesleğinize zarar verdiği gerekçesiyle, idari soruşturma henüz sonuçlanmadan Asli memurluğa atanmanız uygun görülmemiş ve 657 sayılı DMK’nın 56.maddesi gereğince Memuriyetten ilişiğinizin kesildiği, bunun yanı sıra adaylık süresi içinde başarılı bir memur olarak görev yaptığınız, performans puanınızın ve ‘’polisin başarılı sayılması için gerekli olan’’ silah atışlarınızın gayet iyi ortalamada olduğu görülmektedir.
Memuriyetten ilişiğinizin kesilmesine gerekçe olarak gösterilen 657 sayılı DMK’nın 56.maddesinde: ‘’Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin disipli amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişkileri kesilir.’’ Hükümleri amirdir.
657 sayılı Devlet Memurları Yasası’nda devlet memurluğuna ilk girişte aday memur olarak atanmanın öngörüldüğü ve bu sürecin başarıyla tamamlanması halinde asli memurluğa atanmanın söz konusu olabileceği tartışmasızdır.
Adaylık döneminde memur adayının bir yandan denenmesi, bir yandan da alacağı eğitimlerle yetiştirilmesi amaçlanmıştır. Yasa’nın 55. maddesinde, aday memurun verilecek eğitimlerle ne şekilde yetiştirileceği düzenlenmekte olup; 56. maddede ise, eğitimler ve staj devreleri sonucunda başarısız olanların yanısıra, hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları ile göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin ilişkilerinin kesileceği belirtilmiştir.
Dolayısıyla aday memurun denenmesi ile ilgili olarak burada, adayın hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumunun bulunup bulunmadığı ile göreve devamlığı hususlarının kıstas olarak getirildiği açıktır. Ancak şahsınız hakkında; ilgili yasa maddesinde sayılan hiçbir unsur mevcut değildir.
Bu maddeden dolayı memuriyetten ilişiğin kesilebilmesi için aday memur hakkında yukarıda sayılan şartların tespitinin yapılması ve bu tespitin açıkça belirtilmesi gerekmektedir. Sicil dosyanızı incelediğimizde; başarılı bir aday memur olduğunuz açıktır.
Bu durumda memuriyetle bağdaşmayacak herhangi bir hareketiniz olmamış, şahsınızın göreve devamsızlığına dair bir durum da söz konusu değildir. Anılan maddedeki unsurların hiçbirisini taşımayan şahsınız hakkında, Sahtecilik kapsamında yürütülen idari soruşturmanın devam ediyor olması gerekçesiyle asli memurluğa atamanız yapılmamış, 657 sayılı DMK’nın 56.maddesi kapsamında ilişiğiniz kesilmiştir.
Bu bağlamda devam eden idari soruşturma gerekçesiyle her ne kadar ilişiğiniz kesilmiş ise de; söz konusu durum ile ilgili şahsınıza isnat edilen suçlamaların oluşmadığı gerekçesiyle öncesinde Savcılık tarafından Takipsizlik kararı verilmiştir.
Kamu görevlisinin üzerine atılı disiplin suçu aynı zamanda ceza yasasına göre de suç niteliği taşıyorsa ve ceza yasasına göre yapılan soruşturma veya yargılama sonucunda ilgili suçsuz görmüşse, artık ilgilinin üzerine atılı suçu işlemediğinin kabulü zorunlu olup, ceza yasasına göre yapılan soruşturma ve yargılama sonucu, saptanamayan bir suçun, disiplin soruşturması dayanak alınıp, işlenmiş olduğunun kabulüne olanak yoktur.
Anayasa’nın 38. maddesinin dördüncü fıkrası şöyledir: “Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse suçlu sayılamaz.”Sözleşme’nin 6. maddesinin numaralı fıkrası şöyledir:
“Kendisine bir suç isnat edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar suçsuz sayılır.”
Masumiyet karinesi, kişinin suç işlediğine dair kesinleşmiş bir yargı kararı olmadan suçlu olarak kabul edilmemesini güvence altına alır. Bunun sonucu olarak kişinin masumiyeti “asıl” olduğundan suçluluğu ispat külfeti iddia makamına ait olup kimseye suçsuzluğunu ispat mükellefiyeti yüklenemez. Ayrıca hiç kimse, suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar yargılama makamları ve kamu otoriteleri tarafından suçlu olarak nitelendirilemez ve suçlu muamelesine tabi tutulamaz. Bu çerçevede masumiyet karinesi kural olarak, hakkında bir suç isnadı bulunan ve henüz mahkûmiyet kararı verilmemiş kişileri kapsayan bir ilkedir.
Hakkınızda ilişiğinizin kesilmesini gerektirecek hiçbir sebep olmamasına rağmen idarece bu husus dikkate alınmamıştır. Nitekim, hangi hallerde 56.madde kapsamında ilişiğin kesilebileceği hususu; anılan yasa maddesinde detaylı olarak açıklanmış, ancak hakkınızda olumsuz hiçbir tespit yapılamamıştır.
Yapılması gereken işlem; devam eden idari soruşturmanın sonucuna göre karar verilmesidir. Başka bir anlatımla, devam eden soruşturma sonucu hakkınızda maaş kesimi veya üstü bir ceza verilmesi durumunda ancak o zaman memuriyetten ilişiğinizin kesilmesi durumu gündeme gelebilirdi. Çünkü aynı kanunun 57.maddesinde: ‘’Adaylık süresi içinde aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir.’’ Hükmü amirdir.
Bu durumda idari olarak maaş kesimi veya üstü bir ceza tesis edilmemiş olduğundan, 57.madde kapsamında da ilişiğinizin kesilmesi mümkün bulunmamaktadır. Sonuç olarak 56.maddeden ilişik kesilmesi işlemi hukuka aykırıdır.
İlişiğinizin kesilmesi işleminin tesis edildiği madde hükmünde “memuriyetle bağdaşmayacak hareketler ” deyimi kullanılmış olup, bu kelimeyi; hakkında takipsizlik kararı verilen kişileri de kapsayacak şekilde yorumlayarak genişletmenin, suç ve cezanın yorumla genişletilemeyeceği genel kuralına aykırı olacağı açıktır.
Açıkladığımız bu gerekçeler doğrultusunda Memuriyetten İlişiğinizin kesilmesine dair işlemin İdare Mahkemesi tarafından İptali gerekecektir.
Not: Disiplin Cezası alan, eş durumu ataması yapılmayan, rütbe terfi alamayan, polis okullarından ilişiği kesilen veya her türlü konularda idare ile sorun yaşayan tüm personeller, bizlerle irtibata geçmeniz durumunda, ilgili cezaların iptali ve diğer sorunların çözümü için İptal davaları açılacaktır. Bizi aramanız yeterlidir.