Soru:
Saygı değer Memurlar Hukuk yöneticileri, Emniyet Amiri olarak görev yapıyordum. Eşimin rahatsızlığı sebebiyle refakat raporumun bulunmasına rağmen, eşimin hayati tehlikesi bulunmadığı kanaatine varan emniyet tarafından refakat raporunun usule uygun olmadığı gerekçesiyle göreve çağrıldım. Gebe olan eşimin düşük riski bulunduğundan dolayı hastanede yanından ayrılamadım. Bunun üzerine gelen tebligat ile 10 gün göreve gitmediğimden müstafi sayıldım. Ancak bu süre zarfında hastane tarafından eşinin yanında refakatçi olarak kalması zorunludur şeklinde bana refakat raporu verilmişti. Emniyet bu refakat raporlarımı kabul etmeyerek beni görevden çekilmiş saydı. Tekrar mesleğime dönmek istiyorum yardımcı olur musunuz?
Cevabımız:
Değerli takipçimiz, eşinizin rahatsızlığı sebebiyle hastane tarafından şahsınız hakkında refakat raporu düzenlendiği ve bu refakat raporunun Emniyet Müdürlüğünce kabul edilmemesi üzerine, 10 gün göreve gitmediğiniz iddiasıyla 657 sayılı Yasanın 94.maddesi uyarınca görevden çekilmiş sayılmanıza ilişkin işlemin İdare Mahkemesi tarafından iptali gerekecektir. Bu görüşümüzü izah edelim.
İlişiğinizin kesilmesine gerekçe olarak gösterilen; Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Refakat iznine ilişkin esasların 10.maddesinin 2.fıkrasında ‘’ Birinci fıkra çerçevesinde düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbi sebepler, refakat edilmediği takdirde hayati tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır’’ hükmü amir olduğundan personelin eşinden dolayı verilen refakat raporunda istenilen hükümler bulunamamasından dolayı usule uygun olmadığı kanaatine varılarak refakat raporu hastalık iznine çevrilmemiştir, denilerek hakkınızda düzenlenen refakat raporları dikkate alınmamıştır.
Şahsınız hakkında düzenlenen refakat raporunun usule aykırı olduğu kanaatiyle göreve başlamanız gerektiğine dair bildirim yapılmış ise de; yukarıda belirtilmiş olan Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Refakat iznine ilişkin esasların 10.maddesinin 2.fıkrasında geçen tüm şartların sizin için gerçekleştiği ve refakat raporunun kabul edilmesinin zorunlu olduğu açıktır. Eşinizin halen gebelik riski mevcut olup bu durumun refakati gerektiren tıbbi sebepler olarak değerlendirilmesi gerekeceği kuşkusuzdur. Verilen refakat raporlarından da anlaşılacağı üzere refakat raporunda REFAKATÇİ OLMASI ZORUNLUDUR yazılarak şahsınıza refakat raporu verildiği görülüyor.
Acil serviste yatan ve tedavi gören kişinin eşiniz olması sebebiyle, refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler maddesinde değerlendirilmesinin gerektiği de açıktır. Görüldüğü üzere refakat raporunuz usüle uygun olup, mevzuatta belirtilen tüm unsurlar da raporda barınmaktadır. Refakat izni tıpkı hastalık izni gibi idarenin takdirine ya da onayına tabi bir izin değildir.
Konuyla ilgili Devlet Personel Başkanlığı’nın görüş şu şekildedir; Bakmakla yükümlü olduğu kişiler ile bakmakla yükümlü olmadığı eşi, çocukları, anne ve babasının hastalanması sebebiyle sağlık kurum ve kuruluşlarına müracaat ederek söz konusu kurum ve kuruluşlarca muayene edilmesi sırasında ya da muayene sonrası tetkik ve tahlillerde geçirdiği sürelerde bahsi geçen kişilere refakat eden Devlet memuruna izin verilmesi hk. (10.05.2013-6759 sayılı görüş)
Şahsınız hakkında refakat raporu düzenlenmesine rağmen Müstafi sayılmanıza ilişkin işlemin Hukuk Aleminde yeri yoktur.
Diğer yandan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Hastalık ve Refakat İzni başlıklı 105.maddesinin son fıkrasında “Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinde, bu hallerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır.” hükmü yer almaktadır.
Anayasamızın 56.maddesi: “ Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Devlet herkesin hayatını beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlama; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler.
Şahsınız hakkında düzenlenen Müstafi sayılma işlemi ile benzer bir olayda; Çocuğunun Yanında Refakatçi Olarak Kaldığını Raporla Belgeleyen Davacının, Devlet Memurları Kanununun 108.maddesi Uyarınca Aylıksız İzinli Sayılması Gerekirken, Göreve Devam Etmediği Gerekçesiyle Çekilmiş Sayılmasının Yasaya Aykırı Olduğu Hk. (Danıştay 5. Daire K: 1983/7279, E: 1982/4466)
Yine benzer bir olayda Gaziantep 1. İdare Mahkemesi Esas No : 2015/866 sayılı davada ‘’ annesinin tedavisi uzun süren hastalığı bulunduğunu ve refakat edilmediği takdirde hayati tehlike yaşayacağını usulüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporuyla ortaya koyan davacının refakat izin talebinin reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Öte yandan, davacının refakat izin talebinin reddedilmesi sonrasında davacı hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 94. maddesi uyarınca görevinden çekilmiş sayılmasına yönelik olarak işlem tesis edildiği dikkate alındığında dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç zararlara sebebiyet vereceği sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 Sayılı Kanunun 27.maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin durdurulmasına, karar verilmiştir.
Yine benzer bir olayda, annesine refakat etmesi sebebiyle göreve gidemediğinden hakkında görevden çekilmiş sayılması yolunda davacı hakkında tesis edilen işlemin Gaziantep 2. İdare Mahkemesi’nin E:2016 / 256 K:2017 / 23 sayılı kararıyla İPTALİNE karar verilmiştir.
Açıkladığımız bu gerekçeler doğrultusunda görevden çekilmiş sayılmanıza ilişkin işlemin İdare Mahkemesi tarafından iptali gerekecektir.
Not: Disiplin Cezası alan, eş durumu ataması yapılmayan veya her türlü konularda idare ile sorun yaşayan tüm arkadaşlar, bizlerle irtibata geçmeniz durumunda, ilgili cezaların iptali ve diğer sorunların çözümü için, İptal davaları açılacaktır. Bizi aramanız yeterlidir.