Soru: Jandarma Teğmen olarak görev yakmaktayım. İş yoğunluğum sebebiyle benden istenen evrakın gereğini 1 gün geç yaptığımdan dolayı yüzbaşı ile bir tartışma yaşadım. Bu tartışmada kendisine hitaben ağzımdan lan kelimesi çıktı. Konuyla ilgili soruşturma açıldı ve amire hakaretten tarafıma 24 ay uzun süreli durdurma ve maaş kesme cezası verildi. Cezanın iptali için yardımlarınızı talep etmekteyim
CEVABIMIZ:
Değerli Takipçimiz; şahsınız hakkında tesis edilen disiplin cezası hukuka aykırı olup, ilgili cezanın idare mahkemesince iptali gerekmektedir. Bu görüşümüzü izah edelim.
Disiplin cezasına ilişkin dosyanızı incelediğimizde; yürütmüş olduğunuz görev icabı size tevdi edilen evrak konusunu zamanında yapmadığınızdan bahisle amiriniz konumunda olan yüzbaşı rütbesinde bulunan şahısla tartışma yaşadığınız, bu tartışmada kendisine karşın “lan” şeklinde hitapta bulunduğunuz, konuyla ilgili hakkınızda başlatılan disiplin soruşturmasında; tanık beyanları ile bu kelimeyi kullandığınızın tespit edilmiş olması gerekçesiyle “amire sözlü olarak hakaret etmek” fiili kapsamında bahse konu disiplin cezasının uygulandığı görülmektedir.
Her ne kadar amirinize karşın “lan” ibaresini kullandığınız hususu tanık beyanları ile ortaya konulmuş ise de; bu kelimenin hakaret olarak değerlendirilmesinde hukuken olanak bulunmamaktadır.
Bu sözün hakaret olmaması, ancak kaba ifade ve ağır eleştiri niteliğinde olduğu açık olup, kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması kapsamında hakkınızda tesis edilen cezada hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Lan kelimesi Türk Dil Kurumu’na göre “ey” ve “öfke ve nefret anlatan bir seslenme türü” olarak kullanılmaktadır. Lan kelimesi kaba hitap sözü olarak kullanılan “ulan”, “oğlan” kelimesinden gelmektedir.
Hakaret fiillerinin cezalandırılmasıyla korunan hukuki değer, kişilerin onur, şeref ve saygınlığı olup, bu suçun oluşabilmesi için, davranışın kişiyi küçük düşürmeye matuf olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Bir hareketin tahkir edici olup olmadığı bazı durumlarda nispi olup, zamana, yere ve duruma göre değişebilmektedir. Kişilere yönelik her türlü ağır eleştiri veya rahatsız edici sözlerin hakaret suçu bağlamında değerlendirilmemesi, sözlerin açıkça, onur, şeref, ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnadını veya sövmek fiilini oluşturması gerekmektedir. Bu durumda “lan" şeklindeki sözlerinizin kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, kaba söz niteliğinde olduğu ve hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden ceza verilmesi açıkça hukuka aykırıdır.
Disiplin hukuku ile ceza hukukunun; soruşturma ve yargılama usulü, verilen cezanın niteliği ve bu cezanın doğurduğu sonuçlar ve etkiler ile ceza ve suçların tanımı ve konuluş amaçları yönlerinden birbirinden farklı özellikler taşıdığında kuşku yoktur.
Ancak disiplin cezası ile yaptırıma bağlanan suç aynı zamanda ceza hukuku yönünden de yargılama konusu olmuşsa ceza mahkemelerinin verecekleri kesin kararların, disiplin hukukunda göz önünde bulundurulacak veri ve bilgiler arasında yer alacağı tartışmasızdır.
Söz konusu olay ile ilgili hakarette bulunduğunuz iddia edilmiş ise de; konuyla ilgili hakkınızda adli bir işlem yapılmamıştır. Çünkü; Kamu Görevlisine Görevinden Ötürü İşlenen durumlarda hakaret fiilinin takibi şikayete bağlı değildir. Kolluk Görevi yürüten ve olayın gerçekleştiği kurum olan Jandarma Komutanlığı’nca söz konusu iddialar için konunun Adli merciye intikal ettirilmesi ve Adli merciler tarafından verilecek karar göre idari bir işlem tesis edilmesi gerekecek iken; İdarece bu şekilde bir tasarrufta bulunulmadan salt beyanlara göre ceza verilmiş olmasının kabulü imkansızdır.
Nitekim Adli Kolluk Yönetmeliğinin Görev ve yetkiler başlıklı
6.Maddesi: (Değişik:RG-21/12/2013-28858) Adlî kolluk görevlileri, kendilerine yapılan bir suça ilişkin ihbar veya şikâyetleri; el koydukları olayları, yakalanan kişiler ile uygulanan tedbirleri derhâl Cumhuriyet başsavcılığına ve en üst dereceli kolluk amirine bildirir ve ilgili Cumhuriyet savcısının emri doğrultusunda işin aydınlatılması için gerekli soruşturma işlemlerine başlar. Hükmü amirdir. Eğer yüzbaşıya karşın gerçekten hakaret eyleminde bulunmuş olsaydınız, hakkınızda adli merciler tarafından verilecek karar doğrultusunda bir disiplin cezası tesis edilmesi gerekecekti.
Söz konusu işlem (hakaret fiili) aynı zamanda, Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiştir. İşlediğiniz iddia edilen suçun oluşup olmadığı, ancak ceza mahkemesince verilecek karar ile belirlenebilir. Nitekim, hakkınızda bu konuda adli mercilere yansımış bir işlem bulunmamaktadır. Herhangi bir adli yargıda bu suçun oluştuğu şeklinde karar olmamasına rağmen, ilgili madde kapsamında disiplin cezası ile tecziye edilmeniz; orantılılık ilkesine aykırı olup; açıkladığımız bu gerekçeler doğrultusunda disiplin cezasının idare mahkemesi tarafından iptali gerekecektir.
Not: Disiplin Cezası alan, eş durumu ataması yapılmayan, rütbe terfi alamayan, polis-askeri okullarından ilişiği kesilen veya her türlü konularda idare ile sorun yaşayan tüm personeller, bizlerle irtibata geçmeniz durumunda ilgili cezaların iptali ve diğer sorunların çözümü için İptal davaları açılacaktır. Bizi aramanız yeterlidir.