Soru:
Polis memuru olarak görevliyim. Disiplin cezası konusunda yardımınıza başvuracaktım. Rahatsızlığımdan dolayı 5 günlük doktor raporu aldım. Çalıştığım birim tarafından raporun ilk günü aranarak usul ve fenne gitmem için emniyete gelmemi istediler. Ben de hastayım gelemem dedim ve usul fen için raporun ilk günü hastaneye gitmedim. Ama raporun 4. günü hastaneye gittim. Sonuç olarak ilk 3 gün içinde hastaneye gitmediğim için amirin emrini yapmamak maddesinden 24 Ay Uzun Süreli Durdurma Cezası verilmiş. Bu ceza iptal olur mu?
Cevabımız:
Değerli takipçimiz, verilen istirahat raporunun usul ve fen yönünden incelenmesi için ilk 3 gün içinde hastaneye müracaat etmemeniz sonucu “Amirin usulüne göre verdiği emri yerine getirmemek” fiilini işlediğiniz iddiasıyla şahsınız hakkında tesis edilen 24 Ay Uzun Süreli Durdurma Cezasının İdare Mahkemesi tarafından İptali gerekecektir. Bu görüşümüzü izah edelim.
Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinin 15. Maddesinde; personel, idarece sevk edildiğinde aynı ilde en geç bir iş günü içerisinde, il dışında ise en geç üç iş günü içerisinde sevk edildiği hastaneye müracaat etmek zorundadır. Müracaat etmeyenler hakkında 20. maddesi hükümleri uygulanır hükmü mevcut olduğu, 20. maddenin ise; yönetmelik hükümleri doğrultusunda sağlık kurulu raporu aldırmak üzere hastaneye sevk edilmelerine rağmen tebliğ tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde idarece kabul edilebilir bir mazeret olmaksızın buna direnen veya geciktirme yoluna gidenler hakkında ‘’amirin emrini yapmamaktan disiplin hükümleri uygulanır’’ hükmü amirdir.
Her ne kadar söz konusu hüküm bu şekilde olsa da; verilen istirahat raporlarının usul ve fen yönünden incelenmesi için sevk durumları konusunda Devlet Personel Başkanlığı’nın 05/10/2012 tarih ve 14654 sayılı görüşünde; “Devlet memurunun hastalık raporunda belirtilen sürenin bitiminden önce hakem hastaneye gitmesi gerektiği” belirtilmiştir.
Devlet Personel Başkanlığı’nın bu görüşü ışığında; istirahat raporunun usul ve fen yönünden incelenmesi için raporun 4. gününde hastaneye müracaat etmeniz sonucunda, şahsınızın bu olayda herhangi bir kusuru bulunmamaktadır. İstirahat raporunun usul ve fenne uygunluğunun tespiti için rapor süreniz bitene kadar, yani 5 gün sürenizin olduğu hususu tartışmasızdır.
Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin ilgili maddesi kapsamında hakkınızda bu disiplin cezası tesis edilmiş ise de; Anayasanın 38. maddesinin 1. fıkrasında “Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz.” ifadelerine yer verilerek “suçun kanuniliği” ilkesinin, 3. fıkrasında “Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunlakonulur.” düzenlemesi ile de “cezanın kanuniliği” ilkesi getirilmiştir.
Anayasa m.38’de idari suç ve cezalar ile adli suç ve cezalar arasında ayırım yapılmadığından, her ikisi de 38. maddede öngörülen ilkelere tabidir.
“Öte yandan Anayasa’nın 128. maddesinde, Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir.” Hükmü de amirdir.
Bu durumda Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devleti olup Anayasasının 13. maddesinde, kişi hak ve hürriyetlerinin ancak Anayasada gösterilen özel sınırlama sebeplerine bağlı olarak kanunla sınırlanabileceğini öngören tartışmasız bir hükme sahiptir. Kişi hak ve hürriyetleri ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamanın çerçevesini Anayasa çizer, ayrıntısını kanun gösterir ve yönetmelik yalnızca bu kanunun uygulanmasını sağlamak amacıyla ve kanuna aykırı olmamak şartıyla çıkarılabilir. Kanunun soyut olamayacağı gibi, kişi hak ve hürriyetlerinin nasıl korunup sınırlandırılacağına dair hükümlerin düzenlenmesi de yönetmeliğe bırakılamaz.
Nitekim ceza verilmesine sebep olan 682 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamesi’nin 8.maddesinin 5/ç-4 fıkrası ‘’ amirin üsulune uygun verdiği emri yerine getirmemek ‘’ maddesinde; raporu usul ve fen incelemesi için hastaneye ulaştıramayan personel hakkında da aynı hükümler uygulanır şeklinde bir ibare bulunmamaktadır.
Disiplin cezasına konu olan bu durum ile aynı konudan (usul ve fenne ulaştırmama ) amirin emrini yapmamak fiilinden başka bir polis memuruna verilen 24 Ay Uzun Süreli Durdurma Cezasının, Samsun 1. İdare Mahkemesi’nin E:2014/1167 K:2015/554 sayılı kararıyla “KANUNSUZ CEZA OLMAZ” ilkesi kapsamında İPTALİNE karar verilmiştir.
Açıkladığımız bu gerekçeler doğrultusunda şahsınız hakkında tesis edilen 24 Ay Uzun Süreli Durdurma Cezasının İdare Mahkemesi tarafından İptali gerekecektir.
Not: Disiplin Cezası alan, eş durumu ataması yapılmayan, polis okullarından ilişiği kesilen veya her türlü konularda idare ile sorun yaşayan tüm personeller, bizlerle irtibata geçmeniz durumunda, ilgili cezaların iptali ve diğer sorunların çözümü için İptal davaları açılacaktır. Bizi aramanız yeterlidir.